Яңылыҡтар

21 февраль – Халыҡ-ара туған тел көнө

1999 йылдың ноябрь айында үткәрелгән бер конференцияла туған телдәр проблемаһы ҡарала, һәм ул 2000 йылдың февраленән билдәләнә башлай. Берләшкән Милләттәр Ойошмаһы мәғлүмәттәренә ҡарағанда, Ер шарындағы 6700 телдең яртыһына юғалыу ҡурҡынысы янай. Шуға ла һәр халыҡтың ғөрөф-ғәҙәтен, йолаларын, йыр-моңдарын, ауыҙ-тел ижадын, ғөмүмән, телен һаҡлап ҡалыу маҡсатында 21 февраль – Халыҡ-ара туған тел көнө тип иғлан ителә.

Телдәрҙең юҡҡа сығыу сәбәптәре булып халыҡтың үҙ телендә һөйләшмәүе, телгә кешенең битараф булыуы тора. Ә беҙҙең телебеҙ йәшәр, йәшәйәсәк! Сөнки һуңғы ваҡытта телгә иғтибар көсәйҙе.

Бөгөнгө көндә беҙҙең  балалар баҡсаһында балалар  үҙ туған телендә белем    алалар, уйнайҙар, йырлайҙар. Ошо матур, наҙлы телебеҙҙе данламай ҙа мөмкин түгел! Ә төрлө йәштәге төркөм балалары,атай-әсәләре лә  үҙ телендә иркен  аралашалар,һөйләшәләр.Төрлө байрамда ҡатнашып, призлы урын алалар,гөрләшеп йәшәйҙәр ,күңел  асалар.

Туған телебеҙ хаҡында фекер алышыу,туған тел тураһында белемде арттырыу,оҫта һөйләргә ынтылыш тәрбиәләү,фольклор өлгөләре аша  балаларҙың телмәрен үҫтереү,уларҙы  халҡыбыҙҙың быуындан-быуынға күсеп килгән байрамдары менән таныштырыу, башҡорт рухында тәрбиәләү төп маҡсат булып тора.

Үҙ туған телебеҙҙе яратайыҡ, хөрмәт итәйек, һаҡлайыҡ, яҡлайыҡ!

Мәңге йәшә, эй һөйөклө башҡорт теле,

Атам теле, әсәм теле – минең телем.

(З. Биишева)

 

Изгелек көнө

Изге ғәҙәттәр – ул изге кешенең тигеҙ, түҙемле, саф хис-тойғолары. Был ыңғай hыҙаттар беҙҙең үҙенсәлегебеҙҙе билдәләй, һәм йәмғиәттә тотошобоҙҙо, шуның өсөн был изге ғәҙәттәр бала саҡтан күңелгә һалынырға тейеш.
Бөгөн беҙҙең балалар баҡсаһында, һәр баланы ыңғай яҡҡа тәрбиәләү маҡсатында, “Яҡшы һыҙаттар” тип аталған көн үтте. Иртә, ғәҙәттәгесә, яҡшы ғәҙәттең бер һыҙаты – һаулыҡ һорашыуҙан башланды.
“Кем һәм ни өсөн был яҡшы ғәҙәттәрҙе уйлап сығарғандар” исемле
әңгәмә ваҡытында, балалар уҙҙәренең ошо темаға ярашлы белемдәрен киңәйттелэр, бер-береһенә өйҙә һәм ҡунаҡта уҙҙәрен нисек тотоуҙары тураһында һөйләнеләр. Көн эсендә тәрбиәселәр балаларға В. Маяковскийҙың “Нимә яҡшы, нимә насар” тигән шиғырын, “Иҫәр сыскан” тураһында әкиәтен, С. Маршактын “ике һаран айыу” тигән әкиәттәрен уҡып ишеттерҙеләр. Балалар менән “Яҡшы һүҙ әйт”, “Яғымлы итеп әйт” этюдтарын, туп менән “Изге һәм матур һүҙҙәр” уйынын һәм “Матурлыҡ салоны” сюжетно-ролле уйын уйнанылар. Балаларға ошондай матур белем биреп, беҙ уларға киләсәккә яҡты юл асабыҙ,  үҙ-үҙенә ышаныс, уңышлы киләсәк тәрбиәләйбеҙ.